Masz dług stwierdzony prawomocnym orzeczeniem? pamiętaj, że może on być sprzedany, a nowy właściciel długu może od razu skierować wniosek egzekucyjny do komornika sądowego bez konieczności nadawania klauzuli wykonalności na swoją rzecz.
Nowelizacją z 2019 r. wprowadzono nowy przepis, który umożliwia kierowanie wniosku egzekucyjnego do komornika sądowego bez konieczności nadawania klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela, czyli np. na skutek sprzedaży wierzytelności. Wprowadzona zmiana miała ułatwić wierzycielom zastosowanie przymusu prawnego celem zmobilizowania dłużnika do zapłaty długu jednocześnie odciążając sądy powszechne od rozpoznawania wniosków o nadanie klauzuli na nowego wierzyciela. Są jednak sytuacje, w których nadanie klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela nadal obowiązuje, o czym mowa poniżej.
Sąd może odmówić
Przepis art. 788 k.p.c. par. 1, mówiący o nadaniu klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela, gdy uprawnienie lub obowiązek przeszedł na inną osobę po wydaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu na inną osobę, wskazuje też, że sąd może odmówić „nadania klauzuli wykonalności, jeżeli wszczęcie lub dalsze prowadzenie egzekucji możliwe jest na zasadach przewidzianych w art. 8041 i art. 804 k.p.c.”. Zaś nowy przepis art. 8042 § 1 k.p.c brzmi następująco: „Jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego uprawnienie przeszło na inną osobę, osoba ta może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi na podstawie tego tytułu, jeżeli wykaże przejście uprawnienia dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym”. Takim dokumentem może być np. umowa przelewu wierzytelności. Trzeba jednak pamiętać, że art. 8042 k.p.c. ma zastosowanie wyłącznie w postępowaniu egzekucyjnym. Oznacza to, że nie potrzeba nadawać klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela jeżeli chcemy zainicjować postępowanie egzekucyjne przed komornikiem sądowym. Inaczej jest w sytuacji, kiedy wierzyciel chce zastosować przymus prawny nie za pomocą komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym ale poprzez zabezpieczenie wierzytelności hipoteką przymusową na nieruchomości dłużnika. Do tej pory, aby skierować wniosek o wpis hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika potrzebny był tytuł wykonawczy wydany na nowego wierzyciela, a więc zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Jednakże po wprowadzeniu przepisu art. 8042 § 1 k.p.c, Sądy powszechne (wydziały właściwe do rozpatrywanie tychże wniosków) odmawiały nadania klauzuli na nowego wierzyciela opierając się na nowo wprowadzonym przepisie. Sądy wieczystoksięgowe natomiast uważały, że postępowanie wieczystoksięgowe w przedmiocie wpisu hipoteki przymusowej nie jest postępowaniem egzekucyjnym ( postanowienie SN z dnia 27 kwietnia 2018 r. IV CSK 181/17, LEX nr 2497615, postanowienie SN z dnia 4 lutego 2015 r. IV CSK 170/14, LEX nr 1653768 i inne), dlatego też nie mają wobec niego zastosowania przepisy art. 8041 k.p.c. oraz art. 8042 k.p.c. i wymagały uzyskania tytułu wykonawczego wydanego na nowego wierzyciela.
Ustawodawca nie nadąża
Ostatecznie praktyka podzieliła stanowisko sądów wieczystoksięgowych i nadal, aby skierować wniosek o wpis hipoteki, niezbędny jest tytuł wykonawczy oparty na zasadzie art. 788 § 1 k.p.c. Podobnie praktyka wykształciła się w sytuacji nadania klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercom zmarłego dłużnika. W sytuacji, kiedy postępowanie egzekucyjne wobec spadkodawcy było umorzone, a wierzyciel wszczynał postępowanie przeciwko następcom prawnym zmarłego, komornicy nadal wymagali załączenia do wniosku egzekucyjnego oryginału tytułu wykonawczego wydanego przeciwko spadkobiercom na zasadzie art. 788 § 1 k.p.c. Podsumowując powyższe rozważania, należy wskazać, że ustawodawca często nie nadąża za praktyką, a ta kształtuje się na podstawie wieloletniej pracy.
Klauzula wykonalności to urzędowy akt sądu stwierdzający na wniosek wierzyciela lub z urzędu, że dany dokument jest tytułem wykonawczym, wskutek czego wszelkie urzędy lub osoby, których może dotyczyć, obowiązane są podporządkować mu się i udzielić pomocy przy jego realizacji. Istotą klauzuli wykonalności jest autorytatywne stwierdzenie, że dany tytuł egzekucyjny nadaje się do wykonania w drodze przymusu (zazwyczaj w trybie egzekucji sądowej). wikipedia.org
Aleksandra Czyż
Specjalista ds. prawnych
Pretorius Sp. z o.o.
