Czym jest umowa darowizny, a czym umowa dożywocia? Sporo osób ma problem z rozróżnieniem obu pojęć, wyjaśniamy więc, na czym polega różnica.
W obrocie nieruchomościami występuje coraz więcej przypadków, gdy domy czy mieszkania dziedziczone są przez kolejne pokolenia. Wiele osób, głównie w starszym wieku, podejmuje decyzje o przekazaniu swojego majątku innym osobom (niekoniecznie spokrewnionym) jeszcze za swojego życia. Podejmując taką decyzję mają one do wyboru dwa podobne narzędzia, które w praktyce często są ze sobą mylone. Są nimi umowa darowizny oraz umowa dożywocia. Warto poznać podstawowe informacje o obu instytucjach, gdyż nabierają one zasadniczego znaczenia w momencie, gdy stosunki między stronami umowy ulegają pogorszeniu, a rozwiązanie sporu na drodze polubownej nie zawsze jest możliwe.
Umowa darowizny
Umowa darowizny polega na nieodpłatnym przekazaniu wybranej przez siebie osobie posiadanego majątku. Strony umowy składają dwa odrębne oświadczenia. Osoba dokonująca darowizny składa oświadczenie dotyczące darowania, natomiast osoba obdarowana musi wyrazić zgodę na przyjęcie darowizny. zawarcie umowy następuje w formie aktu notarialnego. z chwilą jego podpisania prawo własności przechodzi na osobę obdarowaną, a osoba dokonująca darowizny traci wszystkie prawa do przekazanej własności, co oznacza, że nie będzie mogła na przykład zamieszkiwać w darowanej nieruchomości. Aby strona dokonująca darowizny zachowała prawo do dożywotniego zamieszkania, konieczne jest ustanowienie służebności osobistej. Ponadto ważną informacją dotyczącą darowizny jest fakt, że wykonaną darowiznę trudno jest odwołać. Taka możliwość istnieje jedynie w przypadku, gdy obdarowany dopuści się rażącej niewdzięczności względem darczyńcy.
Umowa dożywocia
Umowa dożywocia to także przekazanie prawa własności innej osobie, jednak z zastrzeżeniem, że nabywca zobowiązany jest do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania. W tym przypadku strony mogą dowolnie kształtować zakres obowiązku wobec dotychczasowego właściciela nieruchomości. Jeżeli obowiązki nie zostaną sprecyzowane w umowie, to zobowiązany powinien przyjąć zbywcę jako domownika oraz dostarczyć mu wyżywienie, ubranie oraz zapewnić odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie, a także pokryć koszty pogrzebu. Istotą tej umowy jest więc odpłatne przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę, którego świadczeniem jest dożywotnie utrzymanie dotychczasowego właściciela nieruchomości.
Najbardziej charakterystyczną różnicą jest więc fakt, że w przypadku zawarcia umowy darowizny strona obdarowująca podpisując akt notarialny traci wszelkie prawa względem darowanego przedmiotu, z wyłączeniem sytuacji, w której darczyńca znajduje się w niedostatku. Umowa darowizny jest więc aktem bez wzajemności. W przypadku umowy dożywocia w zamian za przekazanie prawa własności nieruchomości osoba obdarowana ma obowiązek zapewnienia darczyńcy godnych warunków życia. zaznaczenia wymaga, że przedmiotem umowy darowizny może być dowolna własność osoby chcącej jej dokonać, natomiast umowa dożywocia może zostać zawarta jedynie w przypadku, gdy jej przedmiotem jest prawo własności nieruchomości.
Ewelina Bilkiewicz
Pracownik ds. prawnych
Pretorius
