Mediacja jest metodą rozwiązywania sporów z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, pomagającego stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów, a przede wszystkim w dojściu do porozumienia.
Dobrowolna i poufna
Mediacja ma charakter dobrowolny i poufny, a jej celem jest w głównej mierze stworzenie stronom warunków umożliwiających osiągnięcie dobrowolnego porozumienia bez narzucania rozwiązania. Polega więc na wypracowaniu rozwiązania zadowalającego obie strony, a nie na ustaleniu, która z nich ma rację. W przypadku egzekwowania długów głównym jej celem jest zawarcie ugody pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem, a jej warunki powinny być satysfakcjonujące dla obu stron, lecz także realne do spełnienia przez dłużnika.
Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, „mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek”. Wniosek o przeprowadzenie może złożyć strona wybranemu mediatorowi, załączając dowód doręczenia jego odpisu drugiej stronie. W umowie o mediację strony powinny przede wszystkim określić przedmiot mediacji, wskazać mediatora bądź sposób jego wyboru.
Można zgłosić sprzeciw
Mediacja jest dobrowolna, dlatego też, gdy jedna ze stron nie zgadza się na taki sposób rozwiązania sporu, może zgłosić sprzeciw, który uniemożliwi jej przeprowadzenie. W przypadku, gdy wierzyciel oraz dłużnik zgodzą się na jej przeprowadzenie, będzie miała ona dla nich pewne korzyści. Przede wszystkim pozwoli na szybsze i samodzielne, a co za tym idzie, również tańsze, rozwiązanie sporu.
Wyróżniamy następujące zasady mediacji:
- dobrowolności (zakaz wywierania presji czy nacisku na stronę),
- bezstronności poprzez niepopieranie danej strony,
- poufności poprzez nieujawnianie informacji pozyskanych w trakcie mediacji,
- neutralności mediatora, który nie może proponować konkretnych rozwiązań,
- szybkości i efektywności postępowania,
- równości stron, a także czuwania nad zgodnością z prawem osiągniętego porozumienia.
Mediator, dążąc do polubownego zakończenia sporu, może wspierać strony w formułowaniu przez nie propozycji ugodowych lub na ich zgodny wniosek wskazać sposoby rozwiązania konfliktu. Mediacja może zakończyć się zawarciem ugody podpisanej przez strony, którą mediator załącza do protokołu. W przypadku mediacji prowadzonej z uwagi na skierowanie przez sąd, mediator składa sporządzony protokół w sądzie. Zaaprobowana przez sąd ugoda ma moc prawną i kończy postępowanie. Jeżeli ugoda nie została wykonana, wierzyciel może skierować jej wykonanie do egzekucji komorniczej. Natomiast, gdy strony nie osiągnęły porozumienia, mogą dochodzić swych praw w postępowaniu sądowym.
Należy pamiętać, że mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu poniesionych wydatków, a koszty te ponoszą strony.
Agata Antoniak
Pracownik ds. prawnych
Pretorius
