Egzekucja komornicza z wynagrodzenia za pracę jest skutecznym i najczęściej wybieranym przez wierzycieli sposobem odzyskiwania pieniędzy.
Pod pojęciem wynagrodzenia za pracę rozumiemy wynagrodzenie płatne okresowo, regularnie w pewnych odstępach czasu, najczęściej miesięcznie, wynagrodzenie za prace zlecone oraz nagrody i premie przysługujące dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, udział w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy. Zatem na potrzeby postępowania egzekucyjnego w zakres wynagrodzenia za pracę wchodzi m.in. ekwiwalent za niewykorzystany urlop, odprawa emerytalna, czy też wynagrodzenie za nadgodziny i dodatek za pracę w nocy.
Obowiązki trzech stron
W związku z zajęciem wynagrodzenia przepisy nakładają na komornika, pracownika, jak i pracodawcę konkretne obowiązki. Po pierwsze, komornik zajmując wynagrodzenie za pracę, jest zobowiązany zawiadomić dłużnika (pracownika) o zajęciu należnego mu wynagrodzenia. Po drugie, musi pouczyć pracownika, że do czasu pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia za pracę poza tzw. kwotą wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Pracownik natomiast zobowiązany jest powiadomić komornika o każdorazowej zmianie pracodawcy. Zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą doręczenia pracodawcy wezwania. W wezwaniu komornik zobowiązuje pracodawcę, aby nie wypłacał pracownikowi, poza kwotą wolną od zajęcia, żadnego wynagrodzenia, tylko przekazywał to wynagrodzenie wierzycielowi albo komornikowi. Obowiązkiem pracodawcy jest także przedstawienie zestawienia wynagrodzenia za okres trzech miesięcy, poprzedzających zajęcie, oraz oddzielnie dochodu z innych tytułów np. dodatkowych zleceń.
Trzeba pamiętać, że w świadectwie pracy pracodawca czyni wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia, oznaczając jednocześnie komornika, który zajął wynagrodzenie, numer sprawy egzekucyjnej oraz wysokość już potrąconych kwot. Dotychczasowy pracodawca może zawiadomić nowego pracodawcę dłużnika o prowadzonej egzekucji. Warto zwrócić uwagę, iż pracodawca odpowiada za wyrządzoną wierzycielowi szkodę, gdy nie dopełni ciążących na nim obowiązków i np. złoży oświadczenia niezgodnie z prawdą albo wypłaci pracownikowi zajętą część wynagrodzenia. W przypadku wypłacenia pracownikowi całego wynagrodzenia pracodawca musi przekazać komornikowi lub wierzycielowi tę część wynagrodzenia, która podlega zajęciu.
Kwota wolna od potrąceń
W egzekucji z wynagrodzenia za pracę istotna jest kwota wolna od potrąceń, czyli kwota, której komornik zająć nie może. Potrąceń dokonuje się z wynagrodzenia netto, czyli wynagrodzenia po odliczeniu już wszystkich składek na ubezpieczenia, podatku oraz wpłat PPK. Kwotą wolną od zajęcia jest kwota minimalnego wynagrodzenia (w 2021 r. 2800 zł brutto), wyjątek stanowią dłużnicy alimentacyjni, bo bez względu na wysokość wynagrodzenia potrąca się 3/5 wynagrodzenia i nie obowiązuje kwota wolna. Jeśli dłużnik otrzymuje wynagrodzenie wyższe niż minimalne, to również obowiązują granice możliwych potrąceń – w przypadku dłużników alimentacyjnych 3/5 wynagrodzenia, a dłużników niealimentacyjnych 1/2 wynagrodzenia.
Koronawirus a kwota wolna
Tarcza Antykryzysowa 3.0. podwyższa kwotę wolną od potrąceń o 25% na każdego członka rodziny w przypadku, gdy pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu utracił źródło dochodu, na skutek podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2.
Marta Wróblewska
Pracownik ds. prawnych
Pretorius Sp. z o.o.
