Jeżeli masz pewność, że mandat drogowy wystawiono ci niesłusznie, to wiedz, że istnieje kilka przypadków, kiedy możesz się od niego odwołać.
Nawet po podpisaniu się na formularzu mandatu nie wszystko jest jeszcze stracone. Niewykluczone, że po przeanalizowaniu sytuacji, uda się ją jeszcze odkręcić, a sposobem na to jest właśnie wniosek o uchylenie mandatu. Na początku warto wiedzieć, kto w ogóle może uchylić się od mandatu: każda osoba, która dostała mandat i jest pewna, że dostała go niesłusznie. Ponadto, wspominane odwołanie może złożyć rodzic lub opiekun prawny, jeśli ukarana mandatem ma mniej niż 17 lat, oraz przedstawiciel ustawowy lub kurator osoby ubezwłasnowolnionej, która dostała mandat. Odwołać się z urzędu od mandatu może także przedstawiciel służby, np. policji lub staży granicznej, która wydała mandat niesłusznie oraz przedstawiciel sądu, który dowiedział się, że przedstawiciel służby wystawił mandat niesłusznie.
Wniosek na piśmie
O uchylenie mandatu ukarany występuje w formie pisemnej. We wniosku o uchylenie mandatu powinno znaleźć się imię i nazwisko, nr PESEL, miejsce zamieszkania, seria i numer mandatu, od którego się odwołujmy, oraz opis całego zdarzenia i okoliczności, które wyjaśniają dlaczego dany mandat powinno się uchylić. Niniejszy wniosek należy złożyć do sądu rejonowego, który jest właściwy dla terenu, na którym wystawiono mandat, za pośrednictwem biura podawczego lub poczty. Taki wniosek trzeba złożyć do 7 dni od przyjęcia mandatu. A najczęściej stosowany mandat kredytowany staje się prawomocny już w chwili, gdy ukarany podpisze formularz wręczony przez policjanta
Kiedy można się odwołać
Weryfikując, czy mamy możliwość odwołania się od mandatu, należy zwrócić uwagę, czy działanie, za które wystawiono mandat, było wykroczeniem lub czy mandatem można w ogóle ukarać za dane działanie. Odwołać od mandatu można się w sytuacji, gdy działanie było w obronie koniecznej lub w obronie dobra chronionego prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć. Dobro chronione prawem to wartość uznana w społeczeństwie za doniosłą i dlatego podlega prawnej ochronie. Wartość ta może być osobista (np. wolność), społeczna (np. przystanek autobusowy), majątkowa (np. samochód) lub niemajątkowa (np. zdrowie). Jeśli dostaniemy mandat za działanie, które spowodowało chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub inne zakłócenia psychiczne, np. w przypadku przekroczenia prędkości ze względu na atak schizofrenii, kiedy to choremu wydaje się, że musi uciekać, wtedy także przysługuje odwołanie od wystawionego mandatu drogowego.
Można również domagać się uchylenia mandatu, jeżeli przepis prawny, na podstawie którego nałożono grzywnę, jest niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą a orzekł o tym Trybunał Konstytucyjny. Co więcej, sąd uchyli prawomocny mandat karny, jeżeli grzywna jest wyższa, niż wynika to z przepisów. W takim przypadku zmniejsza się o część przekraczającą dopuszczalny poziom.
Powiadomienie z sądu
Nie ma określonego terminu, w którym sąd musi zająć się taką sprawą. Z sądu otrzymamy wezwanie na posiedzenie, podczas którego sędzia wyda postanowienie o uchyleniu mandatu lub o odmowie jego uchylenia. Do czasu rozpatrzenia sprawy ukarany nie musi płacić grzywny ani nie można go ukarać punktami karnymi za przewinienie drogowe. Jeśli sąd podzieli argumenty ukaranego, a ten zapłacił już grzywnę, policja lub inny organ muszą zwrócić mu pieniądze. Jeżeli jednak postanowienie będzie dla ukaranego niekorzystne i sąd nie uchyli mandatu, ten nie może się już od tego odwołać. Za postępowanie w sprawach o wykroczenia ukarany nic nie płaci, wydatki za nie ponosi Skarb Państwa.
Paulina Janik-Witkowska
Specjalista ds. prawnych
Pretorius Sp. z o.o.
