Po próbach polubownego załatwienia sporu następuje ostatni etap odzyskania należności – egzekucja komornicza. wyjaśnimy, na czym polega.
Postępowanie egzekucyjne są to czynności stron i organów egzekucyjnych, czyli sądów rejonowych oraz komorników, dążące do zaspokojenia wierzycieli. Są one podejmowane w celu odzyskania należności określonej w tytule egzekucyjnym w drodze przymusu z majątku dłużnika. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje egzekucji: egzekucję świadczeń pieniężnych, egzekucję świadczeń niepieniężnych oraz egzekucję w celu zniesienia współwłasności nieruchomości. Wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne, jeżeli posiada tytuł wykonawczy, a sąd nadał mu klauzulę wykonalności oraz jeżeli złoży wniosek o wszczęcie takiej egzekucji do właściwego miejscowo komornika.
Funkcjonariusz publiczny
Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, ale nie urzędnikiem państwowym, i działa przy Sądzie Rejonowym. W wykonywaniu swoich czynności jest niezawisły i podlega tylko ustawom oraz orzecznictwu sądowemu. Do głównych zadań komorników należy odzyskiwanie należności od nierzetelnych dłużników będących przedsiębiorcami, jak i osobami fizycznymi. Komornik wszczyna postępowanie dopiero po złożeniu wniosku przez wierzyciela. Nie w każdym przypadku zajęciu będzie podlegał cały posiadany przez dłużnika majątek, reguła ta ma również zastosowanie w sytuacji, gdy dłużnikiem jest przedsiębiorca.
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, egzekucja może być przeprowadzona z ruchomości, które znajdują się we władaniu dłużnika, wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, nieruchomości lub jej ułamkowej części, a także z innej wierzytelności i innych praw majątkowych. Jednakże istnieje zasada, że zajęciu nie podlegają wszystkie te rzeczy, które umożliwiają dłużnikowi przeżycie, np. przedmioty urządzenia domowego, ubrania, zapasy żywności i opału. Jeśli dłużnikiem jest przedsiębiorca, to w razie gdy egzekucja dotyczy rzeczy niezbędnej do prowadzenia tej działalności, może on wystąpić do sądu o wyłączenie tej rzeczy spod zajęcia, jednocześnie wskazując inne składniki swojego mienia, które może zająć komornik. Istotnym jest, że komornik nie może zająć więcej ruchomości niż jest to konieczne do zaspokojenia należności wierzyciela oraz kosztów egzekucyjnych. Koszty te ponoszone są przez dłużnika i zostają ściągane przez komornika wraz z podstawowym roszczeniem.
Lepiej jest negocjować
Po ukończeniu postępowania egzekucyjnego na tytule wykonawczym, będącym podstawą egzekucji należności, komornik zaznacza wynik egzekucji, a sam tytuł zatrzymuje w aktach. W większości przypadków niepowodzenie egzekucji komorniczych związanych jest z zaplanowanymi działaniami nierzetelnych kontrahentów. Należy zwrócić uwagę, że ukrywanie majątku przez dłużników w razie grożącej mu niewypłacalności jest ryzykowne ze względu na obowiązujące przepisy, gdyż zostało uregulowane w Kodeksie karnym i jest zagrożone karą pozbawienia wolności.
Nasuwa się pytanie, jak w ogóle uniknąć komornika i wszystkich działań przez niego prowadzonych? Na wstępie należy podjąć rozmowy polubowne i negocjacje z wierzycielem, gdyż w przypadku zobowiązania się np. do regularnej spłaty długu, możemy uniknąć zbędnych i dodatkowych kosztów, jakie niesie ze sobą postępowanie egzekucyjne.
Paulina Janik-Witkowska
Pracownik ds. prawnych
Pretorius
